MoonKAM: Prawie na pożegnanie

I:\orbiter\ch7\moonkam\activities\ActivitiesIndeks.htm
I:\pappert\guideddiscovery\gwiazdygwiazdozbioryplanety\obserwacje\ObserwacjeIndeks.htm
WWT: I:\pappert\guideddiscovery\WorldWideTelescope\seanse\Seanse.htm
I:\pappert\guideddiscovery\WorldWideTelescope\mated\wwthighschool\ancientmoon.htm
MoonKAM w najlepsze trwa. Lepiej się jednak spieszyć, bowiem jak przeczytałem w dzisiejszym mailu akcja zakończy się dwudziestego czwartego maja. Aktualnie w galerii programu znajduje się przeszło 15 tysięcy zdjęć i liczba ta cały czas rośnie. Wszystkie można przejrzeć w galerii, znajdującej się pod adresem:
http://images.moonkam.ucsd.edu/main.php
Dodatkowo zdjęcia zostały posegregowane na albumy przypisane do konkretnych użytkowników akcji. Poniżej podajemy adresy do galerii tych organizacji z Polski o których wiemy, że przystąpiły do MoonKAM'u. Zaczniemy może od naszego:
 http://images.moonkam.ucsd.edu/smoc/centerf
Tutaj z kolei można zapoznać się ze zdjęciami z Górznej:
http://images.moonkam.ucsd.edu/smoc/szkola
Koło astronomiczne "Przez trudy do gwiazd":  http://images.moonkam.ucsd.edu/smoc/zespols
Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Ary'ego Sternfelda z Łodzi:
http://images.moonkam.ucsd.edu/smoc/planetarium2
Dwujęzyczne Szkoły Kopalińskiego: http://images.moonkam.ucsd.edu/smoc/thekopa
Przy okazji dowiedzieliśmy się dzięki nim że na dzień 14 kwietnia w projekcie było zarejestrowanych w programie  38 szkół z Polski. Tak więc powyższa lista ma sporo do uaktualnienia.
Każde ze zdjęć jest szczegółowo opisane, umożliwiając identyfikację szczegółów księżycowej powierzchni, tworzenie animacji i prezentacji, a nawet poszukiwania śladów "łopcych", jeżeli komuś taka zabawa odpowiada;) Mam nadzieję, że baza tych zdjęć będzie dostępna również po zakończeniu programu. U nas, łącznie z tym, poświęciliśmy MoonKAM'owi 25 tekstów. Pora zatem na razie zawiesić ten cykl.

Pozwoliłem zestawić sobie zdjęcie Księżyca wykonane przez Mikroobserwatorium pierwszego maja z mapką na której widać rzuty aktualnie ostatnich orbit uwzględnionych w sekcji "Status" MoonKAM'u:

Oznaczony na nim punkt posiada współrzędne: 88.29E 0.00N i znajduje się na rzucie orbity nr. 1648. Ebb znajdzie się nad tym punktem 2012/125/22:09:07 UTC. Jak widać znana nam strona Księżyca znajdzie się w zasięgu kamer sond już niebawem. 

Na zakończenie mam parę pomysłów, które być może ułatwią wymyślenie opartych na MoonKAM'owych zdjęciach projektów możliwych do realizacji w ramach gimnazjów czy konkursów na referat poświęcony astronomii i astronautyce:
1. Tworzenie prezentacji WWT poświęconej bezzałogowej i załogowej eksploracji Księżyca: temat rzeka, uwzględniając ilość sond, które zostały wysłane w stronę Księżyca. Tak wyglądała przykładowo Łuna 3, która wykonała  pierwsze ze zdjęć niewidocznej z Ziemi strony naszego satelity:

Zdjęcia te można obejrzeć w poświęconym Łunie tekście znajdującym się na Astropolisie lub na stronie Dona Mitchell'a, będącej w ogóle świetnym kompendium dotyczącym początków historii rosyjskiej eksploracji Księżyca.
Najpierw przypomnę, że WorldWide Telescope posiada wbudowane panoramy z miejsc lądowań:

Zostały również opracowane seanse, które opublikowaliśmy w niezmienionej wersji na blogu: Program Apollo, Apollo 12-14, Apollo 15-17. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozbudować je o zdjęcia z MoonKAM'u. Fajnym przykładem do inspiracji może być również prezentacja The Apollo Landing Sites.

Skoro piszę o WWT, to przypomniało mi się właśnie że poświęcony Księżycowi moduł znajduje się również w opracowanych przez Microsoft materiałach edukacyjnych dla gimnazjów. Nagłówek ich sugeruje, że zostały one opracowane w ramach  WorldWide Telescope Academic Program. Dostępne są w dwóch wersjach, dla "middle" i "high schools".  Można je pobrać ze strony Educator Resources. W obu wersjach można znaleźć podręcznik posługiwania się programem,  tworzenia seansów oraz przykładowe projekty skonstruowane w bardzo podobny sposób jak nasze gimnazjalne projekty edukacyjne. Ciekawsze są te w wersji dla  "high school", szczególnie moduł Relative age exploration. Opisane jest w nim realizowane w grupach ćwiczenie polegające na analizie oraz porównaniu wybranych obszarów powierzchni niektórych obiektów Układu Słonecznego, w tym Księżyca oraz sporządzenie podsumowujących prezentacji.  Materiałów tych nie tłumaczyliśmy, z wyjątkiem podręcznika dla nauczyciela można zapoznać się u nas na blogu w tekście Lecimy dalej.
2. Rozszerzenie któregoś z istniejących scenariuszy zajęć poświęconych teleskopowym obserwacjom Księżyca o wykonanie zdjęć kamerami MoonKAM'u.
MoonKAM: I:\orbiter\ch7\moonkam\TheLunarObserver\TheLunarObserverIndeks.htm
Chciałbym zaproponować dwa takie scenariusze, których okładki widać poniżej:

Pierwszy, Lunar Observing Program został stworzony w obrębie małego klubu astroamatorów Southwest Washington Stargazers, z których strony można go pobrać. Nie jest tak prosty jak Paszport na Księżyc. Nie jest tak drobiazgowy, jak opisany tutaj projekt MoonWalkers. Jest w sam raz:) Jak dla mnie - najlepszy  ze scenariuszy obserwacji dla początkujących astroamatorów z jakim się zetknąłem, skoncentrowany na pokazaniu reprezentatywnych dla Księżyca formacji powierzchni. Nikt nie każe w nim przez 60 dni co wieczór odnotowywać faz, liczyć średnic kraterów, itp. Zamiast tego dostajemy wykaz reprezentatywnych formacji wraz z odpowiednim komentarzem dotyczącym tego kiedy należy dokonać ich obserwacji.  Druga z proponowanych przeze mnie publikacji to The Lunar Observer, szacowny miesięcznik wydawany przez A.L.P.O. W archiwum można przejrzeć numery poczynając od czerwca 2004r. Dla koneserów;)
3. Przyjrzeć się potencjalnym miejscom przyszłej, załogowej eksploracji:
I:\orbiter\ch7\MoonBaseAlpha\MoonBaseAlphaIndeks.htm

Tak się składa, że onegdaj została opracowana ich lista. Dowiedziałem się o tym z artykułu The 50 most interesting places on the moon. Listę można pobrać tutaj, jej autorami są niezależni eksperci współpracujący z NASA w ramach LAEG. Na liście znajduje się 50 ich zdaniem najbardziej interesujących lokalizacji w tym widoczny powyżej krater King. Jak znalazł się on na liście nie doczytałem, znalazłem jednak wzmiankę na "Kosmonaucie" gdzie wspomniano o unikalnych łukach skalnych znajdujących się wewnątrz krateru. Takich intrygujących formacji skalnych na powierzchni Księżyca jest więcej. Choć nie ma o tym wzmianki na liście LEAG, zlinkowałem sobie jeszcze tekst wspominający o rejonie gdzie mieszczą się   otwory księżycowych jaskiń. Skoro zaś już o bazach mowa - właśnie przeglądam sobie podręcznik dla nauczyciela poświęcony stworzonej przez NASA komputerowej grze edukacyjnej Moonbase Alpha. A gdyby tak do niej powrócić? Czemu nie.
4. Poszukiwania na MoonKAM'owych zdjęciach śladów "łopcych";).
MoonKAM: I:\orbiter\ch7\moonkam\moonhoax\MoonhoaxIndeks.htm
Choć w Bliskim Księżycu ostrzegają: " to typowy fejk, jakich bez liku na oszołomskich stronach rozmaitej maści "ufologów" ... Lepiej byś nie zaśmiecał poważnego wątku, niepoważnymi materiałami." nie posłuchałem i dałem się skusić;) Sięgnąłem najpierw po poniższą grafikę:

Potem zastosowałem się do instrukcji: "Wejdzcie na strone jednej z ostatnich sond ksiezycowych: http://wms.lroc.asu.edu/lroc i dajcie tam takie namiary: "Center latitude": -18.809 i gdzie jest okienko "Center Longitude" wpiszcie: 117.680. Nastepnie nacisnijcie po lewej "Toggle Layers" i wybierzcie funkcje "Lunar Orbiter Mosaic". Nastepnie zatwierdzcie ja na dole "Update Layers". Pozniej powiekszcie obraz, naciskajac drabinke po lewej na 12 "schodek"" w efekcie uzyskując coś takiego:

Ciekawe, co mi pokażą kamerki MoonKAM'u;) Tymczasem jednak może trochę o księżycowej mitologii. A raczej mitologiach, bo w gruncie rzeczy jest ich parę:

• Pierwsza to zestaw wierzeń narosłych wokół Księżyca przez wieki. Można tu znaleźć  wierzenia będące elementem wielkich religii, jak choćby mit o Selene, czy opowieść o braciach Hunaphu i Ixbalanque będąca elementem wierzeń Majów. Można tu również umieścić związane z Księżycem wierzenia będące elementem astrologii czy magii. Paradoksalnie rzecz biorąc, ta mitologia trzyma się całkiem dobrze i wciąż sporo jest ludzi traktujących ją poważnie. Sam byłem lekko zaskoczony wynikami wrzucenia hasła "astrologia" na Google'a. Dopiero zmiana go na "krytyka astrologii" umożliwiło łatwe dotarcie do racjonalnych materiałów.
• "Ich tam nie było": mowa o amerykańskich astronautach na Księżycu. Ta mitologia, już współczesna, zawiera cały zestaw twierdzeń przeczących autentyczności programu Apollo. Została ona na tyle dobrze zreferowana w Wikipedii, że nie muszę się dłużej rozwodzić na jej temat.
• Obcy na Księżycu: tu robi się ciekawie, głównie ze względu na niewielką ilość materiałów krytycznych.   Trzeba się zatem samodzielnie przedzierać przez gąszcz w którym znajdziemy z jednej strony "relacje" z wypraw Apollo od 18 wzwyż (których nawet nie chce mi się tu linkować), z drugiej zaś całkiem ciekawe wypowiedzi Paul'a Davies'a i Robert'a Wagner'a z ASU. Postulują oni, aby stworzyć społecznościowy program naukowy polegający na przeszukiwaniu zdjęć wykonanych przez LRO pod kątem obecności na nich obcych artefaktów. Kolejny projekt pod Zooniverse? Czemu nie:)

Ponieważ "tematy ufologiczne" bywają śliskie, warto uzbroić się w informacje chociażby zawarte w Wikipedii dotyczące tego, czym różni się pseudonauka od nauki. Przyda się również nieco sceptycznego myślenia informacje czym jest metoda naukowa oraz ten wątek znaleziony na Forum astronomicznym.
5. Różnorodne formy opisu i przetwarzania zdjęć: od tego punktu powinienem zacząć, bo jest najważniejszy. Aby jednak zatrzeć temat "łopcych", pozostawiłem go na koniec. Na poniższej grafice zestawiłem obok siebie dwa przykłady:

Pierwszy pochodzi z Jasła, z prowadzonego przez Panią Jadwigę Moskal  koła astronomicznego "Przez trudy do gwiazd" działającego przy Gimnazjum nr. 2 im. Ignacego Łukasiewicza. Obok natomiast anaglif przesłany mi przez Pana Bogusława Malańskiego z Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Ary'ego Sternfelda z Łodzi. Niezbędne do tego oprogramowanie można pobrać z różnych miejsc Internetu, na przykład z serwisu Space Observatories in School, zaś jak można się nim bawić najlepiej świadczy przykład poniżej:
Jego autorem jest Nathanial Burton-Bradford który przetworzył na anaglif zdjęcie wykonane przez LRO. Napisała o tym Emily wczoraj, jak gdyby w odpowiedzi na ten post:)
To chyba już na razie wszystko. MoonKAM chwilowo zawieszamy - wrócimy do niego zapewne gdzieś w okolicach czerwca.